Nghẹt mũi - Nguyên nhân, cách điều trị

Nghẹt mũi do nhiều nguyên nhân gây nên, chủ yếu là do vi khuẩn khiến cho mũi bị tắc, làm cản trở quá trình thông khí từ môi trường bên ngoài vào qua mũi. Khị bị nghẹt mũi, bạn cảm thấy khó có thể thở bằng mũi, chỉ có thể thở bằng miệng. Việc thở bằng miệng làm cho không khí vào cơ thể không được lọc sạch gây nguy hại cho người bệnh.

Cấu tạo của mũi, cơ chế gây nghẹt mũi

Mũi vừa là một cơ quan khứu giác, vừa là một bộ phận của đường dẫn khí. Cấu tạo của mũi bao gồm mũi ngoài, khoang mũi và các xong thông vào khoang mũi.

Mũi ngoài gồm có khung xương sụn và các thành phần bao phủ tạo nên, nhờ có khung xương sụn nên các thành phần của mũi ngoài không bị xẹp xuống, từ đó đảm bảo cho luồng khí thông qua mũi thường xuyên, đều đặn.

Đối với người cao tuổi, khung xương sụn đã có sự thoái hóa có biểu hiện các mũi bị xẹp xuống, khí lưu thông qua mũi có sự khó khăn nhất định do đường dẫn khí bị thu hẹp lại.

Khoang mũi ở giữa nền sọ, khoang miệng và hai hốc mắt. Khoang mũi thông ra bên ngoài bởi lỗ mũi, và qua lỗ mũi thông với tỵ hầu. Khoang mũi co sự phân chia ra làm 2 nửa bởi vách mũi.

Cấu tạo bên trong mũi gồ ghề do có ba xương cuốn mũi bám vào thành ngoài hốc mũi. Bao phủ bên trong hốc mũi là một lớp niêm mạc gồm nhiều mạch máu nhỏ và hệ thống lông chuyển có lớp màng nhầy phủ bên trên, đặc biệt là có niêm mạc xương cuốn dưới và giữa gồm nhiều xoang mạch gọi là tổ chức cương.

Các mạch máu nhỏ trong mũ có khả năng giãn nở rất lớn. Khi gặp không khí lạnh thì mạch máu sẽ giãn ra khiến cho niêm mạc dày lên làm cho không khí lưu thông qua hốc mũi chậm lại; ngược lại khi gặp không khí nóng sẽ khiến cho mạch máu trong niêm mạc co lại làm cho niêm mạc mỏng đi. Như vậy không khí sẽ được làm ấm lên khi đi qua mũi. Hoạt động này diễn ra dưới sự điều khiển của mạng lưới thần kinh tự động ở mũi.

Không khí khô, lạnh, không sạch sau khi đi qua hốc mũi sẽ trở nên sạch sẽ, ấm áp và ẩ ướt, phù hợp với đường hô hấp trên và phổi.

Cơ chế gây nghẹt mũi: sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh từ không khí khiến cho hốc mũi bị viêm nhễm dẫn đến tắc nghẽn, nghẹt mũi. Hoặc cũng có thể do tình rạng lệch, vẹo vách ngăn bẩm sinh, hay sau chấn thương.

Nguyên nhân gây nghẹt mũi

Có rất hiều nguyên nhân khiến cho mũi bị nghẹt, khó thở. Các căn bệnh như viêm xoang, viêm mũi dị ứng, viêm mũi cấp, viêm mũi teo khối u trong mũi, chấn thương, đều sẽ dẫn đến tình trạng nghẹt mũi do vi khuẩn xâm nhập khiến cho lượng dịch nhầy trong mũi tăng lên, niêm mạc bị phù nề, khả năng thoát dịch nhầy ra bên ngoài kém.

Tình trạng lệch vách ngăn làm cản trở 1 hoặc cả 2 bên lỗ mũi dẫn đến tình trạng nghẹt mũi. Lệch văn ngăn xảy ra khi vách ngăn mũi bị lệch hẳn sang một bên, nếu vách ngăn bị lệch nghiêm trọng có thể chặn một bên mũi và làm giảm luồng không khí.

Lệch vách ngăn có thể xuất hiện sau chấn thương, hoặc khi sinh ra đã có (dị tật bẩm sinh). Bạn nên sửa tình trạng lệch vách ngăn bằng phẫu thuật, vì lệch vách ngăn khiến cho khí lưu thông kém ảnh hưởng tới hoạt động hô hấp của con người.

Ô nhiễm không khí, bụi bẩn, nấm mốc, phấn hoa, lông thú nuôi trong nhà là những tác nhân chủ yếu gây nên tình trạng nghẹt mũi ở hầu hết bệnh nhân. Bên cạnh đó, đối với những ngời có cơ địa dị ứng rất dễ mắc phải tình trạng nghẹt mũi do viêm mũi dị ứng gây nên.

Trẻ em rất dễ bị nghẹt mũi do có dị vật trong mũi. Dị vật ở đây có thể là lông thú nuôi trong nhà, hạt lạc, viên bi,… do trẻ ham chơi đã sơ ý để chúng có cơ hội vào mũi mang theo vi khuẩn gây viêm nhiễm.

Triệu chứng nghẹt mũi

Sự gia tăng của lượng dịch nhầy trong xoang dẫn đến tình trạng nghẹt mũi, mà biểu hiện ra bên ngoài là khó thở bằng mũi. Người bị nghẹt mũi rất khó khăn khi thở bằng mũi, chỉ có thể thở bằng miệng. Khi thở bằng miệng làm tăng nguy cơ viêm họng, viêm phế quản do không khí qua miêng không được làm sạch, đi thẳng vào cơ thể mang theo vi khuẩn từ môi trường bên ngoài.

Hiện tượng nước chảy nước mũi là hiện tượng thường thấy ở tất cả bệnh nhân bị nghẹt mũi. Tùy vào mức độ bệnh mà nước mũi chảy ra có màu sắc khác nhau. Ở giai đoạn nhẹ nước mũi chảy ra trong, nhưng khi đến gia đoạn nặng nước mũi chảy ra đặc sệt, có màu xanh hoặc vàng.

Cách phòng ngừa và điều trị nghẹt mũi

Cách phòng ngừa và điều trị chứng nghẹt mũi tốt nhất là giữ vệ sinh môi trường sống xung quanh luôn sạch sẽ, thoáng mát, nhiều ánh sáng. Môi trường sạch sẽ, thoáng mát sẽ hạn chế được những tác nhân gây viêm mũi.

Bạn nên lau, rửa nhà sạch sẽ, giặt giũ chăn màn, vỏ bọc ghế, thảm, ga, đệm định kỳ để tiêu diệt nấm mốc, loại bỏ môi trường kí sinh của chúng.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên vệ sinh thân thể sạch sẽ, rửa mũi thường xuyên bằng nước muối sinh lý hay thuốc xịt mũi để loại bỏ dị vật trong mũi. Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Đánh răng sạch sẽ mỗi ngày 2 lần sáng, tối.

Bạn không nên nuôi thú có lông ở trong nhà vì lông thú bay trong không khí, bạn rất dễ hít phải gây viêm mũi, không nên trồng hoa xung quanh nhà ở đối với những người dị ứng với phấn hoa.

Tắm bằng nước nóng giúp cho quá trình lưu thông máu được tốt hơn. Hơn nữa nước nóng có tác dụng làm giãn nở ống thông xoang, thúc đẩy tống khứ chất nhầy ra bên ngoài.

Uống nhiều nước làm loãng chất nhầy khiến cho việc tống khứ chúng ra khỏi hệ thống xoang trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể uống nước lọc, hoặc nước ép trái cây, nước canh, nước rau, củ luộc,…không những cung cấp đủ lượng nước cần thiết mà còn cũng cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Tập những bài thể dục nhẹ nhàng giúp cho chất nhầy không bị ứ đọng lại trong xoang. Kết hợp với chế dộ ăn giàu dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho cơ thể. Đặc biêt là những loại thực phẩm giàu kẽm, viatamin, omega 3 rất tốt cho sức khỏe.

Mẹo nhỏ giúp giảm thiểu tình trạng nghẹt mũi

Dùng trà gừng

Củ gừng có tác dụng điều trị cảm lạnh rất tốt bao gồm cả nghẹt mũi và sung huyết phổi. Uống trà gừng sẽ chống lại nghẹt mũi rất hiệu nghiệm. Cách làm trà gừng như sau: cho 2 cốc nước vào đun sôi với 1 củ gừng thái lát mỏng trong khoảng 10 phút là có thể uống được.

Bạn có thể cho thêm một chút mật ong và nước cốt chanh vào nước trà sẽ dễ uống và có công hiệu trị nghẹt mũi hơn rất nhiều. Sau khoảng 2 đến 3 tiếng bạn lại uống một cốc trà gừng, cứ uống như vậy cho tới khi nước mũi chảy ra nhiều sẽ hết nghẹt mũi.

Dầu tràm

Chữa nghẹt mũi bằng dầu tràm, bởi vì trong dầu tràm có chứa thành phần chính là Cineole, lên tới trên 60%. Ngoài ra, trong dầu tràm còn chứa Terpineol, linalool, limonene. Đặc biệt là hoạt chất Eucalytol có tác dụng long đờm, sát khuẩn nhẹ, có hương thơm và mùi dễ chịu. Bên cạnh đó chất Terpineol có tác dụng kháng khuẩn tự nhiên, ức chế các loại vi rút cúm.

Giữ ẩm cho không khí vào mũi

Nguyên nhân chủ yếu gây nên tình trạng nghẹt mũi là do không khí quá khô. Không khí khô làm cho nước mũi khô lại, trở nên đặc như keo. Lớp keo này làm cho các tế bào hình sợi trong khoang mũi dính lại với nhau tạo nên nhiều biến chứng khó chịu trong mũi, trong đó có tình trạng nghẹt mũi.

Bạn có xông mũi bằng nước mũi mỗi ngày khoảng một hai lần để tránh nước mũi và đờm bị đặc lại. Bạn có thể hít hơi nước nóng bốc lên trong phòng tắm, hơi nước nóng có tác dụng làm giãn nở xoang, chất nhầy loãng ra nên có thể chảy ra ngoài dễ dàng hơn.

Ăn súp thịt gà

Ở nhiều nước trên thế giới, từ lâu người ta đã biết dùng súp thịt gà để trị các triệu chứng của cảm cúm. Các nhà khoa học đã chứng phát hiện ra rằng, súp thịt gà còn có tác dụng thông mũi cực kì hiệu quả. Bạn có thể tăng thêm hương vị và hiệu quả của việc chống lại bệnh hằng cách cho thêm gia vị tỏi, ớt và nước chanh.

Xông hơi bằng hành

Để có thể xông hơi hành ta làm như sau: ta lấy vài củ hành bóc vỏ rồi đập dập nát (hoặc lá hành rửa sạch đem thái nhỏ), cho vào một cái ấm, đổ thêm một cốc nước hoặc giấm rồi đun sôi. Sau đó bạn đổ ra bát và xông mũi, nên giữ khoảng cách cẩn thận tránh để bị bỏng mũi. Làm như vậy có tác dụng thông mũi hiệu quả.

Dùng tỏi

Bạn có thể nhỏ nước cốt tỏi vào mũi để chữa chứng nghẹt mũi. Cách làm như sau: bóc vỏ tỏi đem nghiền rồi chắt lấy nước cốt. Bạn có thể trộn thêm với nước ép cây nha đam và mật ong sẽ có tác dụng tốt hơn.

Sau đó lấy tăm bông tẩm dung dịch hỗn hợp trên, cho vào từng bên lỗ mũi, để trong khoảng 5 – 10 phút rồi xì nhẹ nhàng từng bên cho dịch nhầy chảy ra ngoài. Bạn nên xì nhẹ nhàng từng bên, không nên xì mạnh cả hai bên sẽ phản tá do sự chênh lệch áp suất khiến cho vi khuẩn chạy ngược vào trong.

Cách chữa tận gốc chứng sổ mũi, nghẹt mũi bằng thảo dược

Để bệnh nhanh dứt và tránh tái phát trở lại, người bệnh có thể sử dụng sản phẩm Xoang Bách Phục với thành phần là cao Kinh Giới Tuệ, cao Kim Ngân Hoa, Hoắc Hương, Immunegamma… Tác dụng hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa viêm mũi dị ứng, viêm xoang mạn tính trên cơ địa dị ứng, giảm các triệu chứng của bệnh như nghẹt mũi, chảy nước mũi, nước mũi có màu xanh hoặc vàng, giảm nguy cơ dị ứng, chống viêm, tiêu mủ, giảm đau cho các khu vực xoang, đầu và mặt trong bệnh viêm xoang mạn tính.

Đã có rất nhiều người bệnh phản hồi, chỉ cần dùng Xoang Bách Phục không cần kết hợp thêm phương pháp khác vẫn cho được kết quả phục hồi rất nhanh chóng.